Len – jakie ma właściwości i wpływ na zdrowie?

Len to nie tylko fantastyczny surowiec do produkcji naturalnych tkanin na ubrania czy domowe dekoracje. Jest to zioło popularne na wielu kontynentach, nie dziwi więc fakt, że tak wiele ludów wykorzystywało go na różne sposoby. Zależnie od gatunku, z lnu tworzyło się, i właściwie nadal tworzy, tkaniny, oleje czy środki lecznicze medycyny naturalnej. Jak dzisiaj wykorzystuje się len? Jak len wpływa na nasze zdrowie i kiedy warto wprowadzić go do diety?

Len – właściwości lecznicze i zdrowotne

Właściwości lecznicze ziół nie są niczym nowym, niektórych roślin wykorzystuje się w lecznictwie od tysięcy lat. Obecnie len wykorzystuje się w łagodzeniu wielu chorób i problemów zdrowotnych, jak chociażby zaparcia, wrzody żołądka czy inne choroby układu pokarmowego. Najcenniejszym fragmentem tej rośliny są drobne nasiona lnu, zwane często siemieniem lnianym. Zawierają one wiele cennych dla naszego zdrowia składników, takich jak związki śluzowe, białka, sterole, kwasy organiczne, enzymy, magnez, cynk czy żelazo. Drugim co do popularności produktem z lnu jest olej lniany, który z kolei zdobył popularność dzięki zawartości glicerydów kwasów nienasyconych, glicerydów kwasów nasyconych, fitosteroli oraz witaminy E.

Na co stosuje się len?

Wiele osób zaczyna swoją przygodę z wprowadzaniem do jadłospisu produktów lnianych podczas diety odchudzającej. Siemię lniane ma wspomagać pracę układu pokarmowego, a przede wszystkim pracę jelit, oraz pomaga zabezpieczać ściany narządów tego układu przed uszkodzeniami. Jednak nie są to jedyne zastosowania tego ciekawego zioła. Udowodniono, że jego stosowanie pomaga w walce z wysokim cholesterolem. Można go też stosować w celu złagodzenia kaszlu, zwłaszcza w przypadku zapalenia oskrzeli, a także miejscowo na chorobowe zmiany skórne, oparzenia czy odmrożenia.

Lecznicze działanie lnu

Według ludowych mądrości lecznicza siła lnu leży w jego właściwościach przyspieszających regenerację naskórka czy błon śluzowych. Lekarze jednak najbardziej cenią jego zdolności do obniżania poziomu lipidów i cukru we krwi. Mówi się nawet, że olej tłoczony z nasion lnu jest jednym z najzdrowszych tłuszczów na świecie. Coraz więcej lekarzy zaleca jego stosowanie osobom zmagającym się z nawracającymi zaburzeniami układu trawiennego, a pacjenci potwierdzają jego łagodzące właściwości. Jako że jest to produkt naturalnego pochodzenia, stosowany w odpowiednich ilościach nie stanowi zagrożenia dla organizmu.

ZOBACZ TEŻ: Sok z żurawiny – działanie, zastosowanie, przeciwwskazania i przepis

Komu i na jakie choroby wskazane jest stosowanie lnu?

Zacznijmy od tego, że o tym, czy w przypadku danego pacjenta i schorzenia, na które cierpi, decyzję o wprowadzeniu do diety lnu powinien podjąć wyłącznie lekarz. Jednak w związku z wynikami badań, jakie zostały przeprowadzone na tym naturalnym produkcie, warto rozważyć wprowadzenie lnu w przypadku pacjentów diabatycznych, chorującym na zapalenie oskrzeli, nawracające problemy dermatologiczne czy choroby układu pokarmowego, szczególnie wrzody żołądka. Należy jednak mieć na względzie konieczność kontaktu z lekarzem lub farmaceutą przed zastosowaniem lnu, by nie zaszkodził on naszemu zdrowiu bądź nie wszedł w niepożądaną reakcję z przyjmowanym przez pacjenta lekiem.

Na co len wykazuje swoje właściwości lecznicze i zdrowotne?

Zarówno siemię lniane jak i olej lniany mogą pomóc w łagodzeniu objawów wielu problemów zdrowotnych. Warto mieć je pod ręką na wypadek zaparć, problemów trawiennych, chorób wrzodowych, zapalenia oskrzeli czy chociażby oparzenia. Dlaczego warto o nim pamiętać w tych sytuacjach? Otóż może okazać się, że ten naturalny środek znacząco wpłynie na poprawę naszegostanu zdrowia lub samopoczucia. Trzeba jednak pamiętać, ze jest to raczej środek do stosowania doraźnego, jeśli problemy nie ustępują, bądź wręcz przeciwnie – zauważalne jest ich zaostrzenie, należy skontaktować się z lekarzem w celu ustalenia drogi postępowania prawidłowej do wyleczenia. Kiedy warto korzystać z dobrodziejstw lnu?

Len na włosy

Poza tym, że len może stanowić środek łagodzący pewne zdrowotne dolegliwości, warto pamiętać o jego możliwościach kosmetycznych. Dzięki witaminom i innym cennym składnikom zawartym w nasionach i oleju lnianym, warto wykorzystać tę roślinę w dbaniu o włosy. Jak len wpływa na włosy? Olejowanie olejem lnianym pozwoli dobrze odżywić skórę głowy, nawilżyć ją, a samym włosom nadać miękkości, sprężystości i witalności. Olej lniany na włosy najlepiej stosować zgodnie z podstawowymi zasadami olejowania włosów.

Len na poprawę skóry i cery

Miejscowe stosowanie produktów lnianych na zmiany skórne może pomóc szybciej się ich pozbyć i pozwolić naskórkowi na odpowiednią regenerację. Jednak to nie wszystko – kosmetyki z lnem warto wprowadzić do swojej rutyny. Olej lniany samodzielnie, w kremach czy innych produktach do twarzy pozwala na zapobieganie utraty wody z zewnętrznych warstw skóry poprzez wpływ na funkcjonowanie membran i przestrzeni międzykomórkowych. Zawarta w oleju witamina E jest cennym składnikiem, który pozwala na poprawę bariery lipidowej naskórka, co skutkuje bardziej nawilżoną i elastyczniejszą skórą twarzy i całego ciała.

Len na zaparcia i problemy gastryczne

Składniki siemienia lnianego, takie jak przede wszystkim lignany, inaczej zwane fitohormonami, wspomagają trawienie i prawidłową perystaltykę jelit. Nie wspominając o błonniku, który także w dużych ilościach znajduje się w nasionach lnu. Dzięki wprowadzeniu lnu do diety można uzyskać efekt zmiękczenia i rozluźnienia napięć w jelitach, co pozwala na szybkie, skuteczne i bezpieczne pozbycie się zaparć. Regularne stosowanie lnu jest w stanie znacząco wpłynąć na utrzymanie prawidłowego rytmu wypróżnień.

Len na żołądek

Len bardzo często zaleca się pacjentom chorującym na wrzody żołądka i dwunastnicy. Śluz zawarty w siemieniu lnianym powleka błony śluzowe tych narządów, co pozwala dodatkowo chronić je przed zbyt agresywnym działaniem soków trawiennych. Badania potwierdziły odporność lnianego śluzu na czynniki hydrolizujące, co pozwala na ich dość długie utrzymywanie się w organizmie. Takie wykorzystanie lnu pozwala na złagodzenie dolegliwości związanych z wrzodami – bólu, pieczenia czy zgagi.

Len w zapaleniu oskrzeli

W walce z zapaleniem oskrzeli również wykorzystuje się śluz, który zawarty jest w siemieniu lnianym. Ułatwia on oczyszczanie oskrzeli z zalegającej wydzieliny w przypadku kaszlu mokrego, a w przypadku kaszlu suchego łagodzi jego napady i sprawia, że są coraz rzadsze. Napar z siemienia lnianego pozwoli też na przyklejenie się śluzu lnianego do ścianek gardła, co złagodzi nieprzyjemne odczucia związane z kaszlem, takie jak suchość, pieczenie czy podrażnienia.

Len a odchudzanie

Wiadomo, że prawidłowa praca układu pokarmowego i perystaltyka jelit jest niezbędna do skutecznej walki ze zbędnymi kilogramami. Jednak to nie jedyne efekty, jakie pozwoli uzyskać stosowanie lnu podczas diety odchudzającej. Lignany które można znaleźć właśnie w oleju lnianym mają wpływ na tempo przemiany materii i regulację gospodarki węglowodanowej organizmu. Jego regularne stosowanie pozwoli przyspieszyć metabolizm, zmniejszyć ilość odkładanego z pożywienia tłuszczu i zintensyfikować produkcję żółci rozkładającej tłuszcze w układzie trawiennym.

Len jako pomoc w redukcji cholesterolu

Zbyt duże stężenie złego cholesterolu we krwi należy do grona chorób cywilizacyjnych, cierpi z tego powodu bardzo duży odsetek społeczeństwa – i to nie tylko osoby otyłe. Fitosterole i nienasycone kwasy tłuszczowe zawarte w oleju lnianym pomagają usuwać z organizmu nadmiar i złogi cholesterolu LDL, tak zwanego złego cholesterolu. Jednocześnie składniki te pozwalają na zwiększenie poziomu dobrego cholesterolu HDL. Działanie oleju lnianego pozwala też na rozszerzenie naczyń wieńcowych oraz poprawę pracy serca. Dzięki temu można zmniejszyć ryzyko wystąpienia nadciśnienia, miażdżycy czy chorób serca.

W jakich formach dostępne są preparaty bazujące na lnie?

Z lnu można pozyskać popularny olej, ale można też wykorzystywać same nasiona. Jednak naturalny len jest obecnie produktem ciężko dostępnym, poza tym nie każdy ma czas na samodzielne przygotowanie preparatów. Warto więc poszukać gotowych produktów lnianych, na przykład w sklepie zielarskim czy aptece. Na co warto zwrócić uwagę? Które rodzaje produktów będą najskuteczniejsze do danego stosowania?

Len nasiona

Czyste nasiona lnu można wykorzystać do samodzielnego przygotowania odwaru czy naparu. Siemię lniane można także dodawać do produktów spożywczych, na przykład jogurtu, koktajlu czy musli. Można go też samodzielnie zmielić, najlepiej jednak robić to na świeżo przed użyciem. Po zalaniu nasion lnu wrzątkiem można uzyskać produkt, który stosuje się w diecie wegańskiej jako zastępstwo jajek do ciast.

Len proszek

Proszek lniany jest tak naprawdę zmielonymi ziarnami lnu. Można go w tej postaci kupić w sklepie czy internecie, jednak warto przy wykorzystaniu młynka przygotować proszek samodzielnie. Pozwoli to na zachowanie większej ilości dobroczynnych składników. Sproszkowany len można dodać do jogurtu lub przygotować galaretkę z lnu, poprzez zalanie proszku wodą. Taką galaretkę można wykorzystać jako kosmetyk na włosy.

Len kapsułki

Len w kapsułkach to w zasadzie wygodniejsza forma doustnego stosowania oleju lnianego. Kapsułki posiadają różne składy – można znaleźć czysty olej lniany, ale też suplementy diety, które poza nim zawierają inne ciekawe składniki. Propozycją dostępną na rynku są też kapsułki wegańskie, które nie zawierają żelatyny. Ich stosowanie należy zawsze skonsultować z lekarzem lub farmaceutą.

Napary

Wspomnieliśmy już, że z siemienia lnianego można samodzielnie wykonać napar lub odwar. Jak przyrządzić te preparaty? W celu przygotowania naparu, należy łyżkę siemienia lnianego zalać szklanką wrzątku i odstawić pod przykryciem na 15 minut. Taki napar stosuje się w celu łagodzenia zaparć i podczas zapalenia oskrzeli. Należy go wówczas pić rano i wieczorem. Tak przygotowanym naparem można też przemywać zmiany skórne przy półpaścu, łuszczycy czy stosować na czyraki. Odwar natomiast przygotujesz zalewając łyżkę siemienia lnianego szklanką letniej wody i gotując miksturę na małym ogniu pod przykryciem przez 15 minut. Po odcedzeniu należy pić pół szklanki odwaru dwa razy dziennie w celu łagodzenia podrażnień żołądka.

Olej lniany

Sam olej lniany można stosować zarówno zewnętrznie, jak i doustnie. Jego stosowanie powinno być uzależnione od miejsca i celu, jaki chcemy osiągnąć. Ogólnie rzecz biorąc można go wykorzystywać podczas olejowania włosów, nawilżania twarzy i całego ciała, a także doustnie pod postacią kropli, nie przekraczając jednak ilości 8 łyżek stołowych dziennie. Najlepiej taką dawkę skonsultować z lekarzem, który dobierze ją indywidualnie do pacjenta.

Kosmetyki z lnem

Len jest popularnym składnikiem kremów, balsamów czy innych kosmetyków stosowanych na skórę. Warto sprawdzić, czy znajduje się on w składzie naszych ulubionych produktów i jaka jest jego ilość. Len stosowany jako kosmetyk skuteczni zadba o nawilżenie skóry i włosów, a nawet pozwoli na uzyskanie efektu antyoksydacyjnego i przeciwstarzeniowego.

Len jako składnik zup i innych dań

Jeśli nie chcesz wprowadzać do swojej diety kolejnego suplementu diety, możesz pozwolić sobie na wykorzystanie nasion lub oleju lnianego w kuchni. Jest to świetny dodatek do wszelkiego rodzaju sałatek, zup, pieczywa, a nawet deserów. W internecie znajdziesz wiele sposobów na jego smaczne i zdrowe wykorzystanie. Pamiętaj jednak, by nie dodawać lnu do każdego posiłku, by nie przekroczyć zalecanej dziennej dawki. Jedynym zastrzeżeniem co do stosowania oleju lnianego jest fakt, że powinno się go stosować na zimno – zrezygnuj więc z jego podgrzewania i smażenia z jego udziałem.

Kiedy najlepiej stosować len?

Pora stosowania lnu może być uzależniona od efektów, jakie chcemy uzyskać. O ile w przypadku zastosowania kosmetycznego nie ma to większego znaczenia, o tyle napary i odwary zaleca się stosować o konkretnych porach. Najczęściej rano i wieczorem. Nie ma konkretnych reguł w przypadku doustnego podawania oleju lnianego, jednak należy pamiętać o jego właściwościach pobudzających pracę jelit.

Jak długo można przyjmować len?

Nie ma konkretnych badań, które wykazywałyby niepożądane działanie lnu przy zbyt długim stosowaniu, czy to w formie siemienia czy oleju lnianego. Warto jednak przestrzegać dziennej dawki i nie przekraczać jej, by nie zaszkodzić zdrowiu i nie wywołać skutków ubocznych, na przykład problemów z trawieniem. Czy nie ma różnicy w stosowaniu różnych gatunków lnu? Ile wynoszą zalecane dzienne dawki produktów lnianych?

Jakie są dzienne normy spożycia lnu?

Olej lniany powinno się stosować w ilości od 5 do 8 łyżek stołowych dziennie, a siemię lniane w ilości od 10-50g. Takie dawki powinny przynieść zauważalne efekty, a jednocześnie nie stanowić zagrożenia dla zdrowia. Oczywiście w przypadku poważniejszych chorób warto poprosić lekarza o dostosowanie konkretnej dawki preparatu. Mimo wielu gatunków lnu, do najpopularniejszych należą len złoty i len brązowy. Który len lepszy – złoty czy brązowy? Okazuje się, że można je stosować zamiennie, ale posiadają one drobne różnice w swoich składach. Siemię złote jest mniej kaloryczne, zawiera więcej białka i wielonasyconych kwasów tłuszczowych. Len brązowy natomiast zawiera więcej kwasów jednonasyconych oraz znacznie wyższe stężenie przeciwutleniaczy.

ZOBACZ TEŻ: Olej z czarnuszki – jak działa, jakie ma właściwości i dla kogo jest wskazany?

Len – skutki uboczne

Jak w przypadku większości składników działających intensywnie na układ trawienny, przy nieprawidłowym stosowaniu trzeba liczyć się z możliwością wystąpienia skutków ubocznych. Stosowanie siemienia lnianego w zbyt dużej ilości może skutkować odwodnieniem organizmu – dlatego podczas jego stosowania należy mieć na uwadze prawidłowe nawodnienie. Przy zbyt intensywnym stosowaniu mogą tez wystąpić biegunki czy mdłości. Warto też mieć na uwadze możliwość wystąpienia nietolerancji pokarmowej, objawiającej się najczęściej złym samopoczuciem i negatywnymi reakcjami układu pokarmowego.

Komu stosowanie lnu nie jest wskazane?

Uwagę podczas stosowania lnu powinni zachować pacjenci ze zdiagnozowaną niedrożnością jelit czy zwężeniem przełyku. Jeśli cierpisz na jakieś choroby przewlekłe, szczególnie związane z praca układu pokarmowego, i stale przyjmujesz leki, przed wprowadzeniem do diety lnu lub innego naturalnego preparatu, koniecznie skonsultuj się z lekarzem, by zminimalizować ryzyko wystąpienia niepożądanych efektów. Dotyczy to także stosowania zewnętrznego na zmiany skórne.

Len – podsumowanie

Len jest jednym z wielu preparatów naturalnego pochodzenia, które mogą znacząco wpłynąć na poprawę naszego samopoczucia lub stanu zdrowia. Można go znaleźć w aptece lub sklepach: ze zdrową żywnością czy zielarskich, w postaci oleju, kapsułek, proszku czy siemienia lnianego. Nie są to produkty drogie, a warto mieć je w domu nie tylko na wypadek wystąpienia zaparć czy zachorowania na zapalenie oskrzeli, ale także jako ciekawy i przede wszystkim zdrowy dodatek w kuchni, szczególnie wegańskiej.