Hydroksyzyna – co to jest, jakie ma właściwości i jak działa?

Hydroksyzyna (ang. Hydroxyzinum), jest środkiem znanym ze swoich właściwości uspokajających i przeciwlękowych. Ale to nie są jej jedyne właściwości – preparat ten może też pomóc w łagodzeniu świądu czy blokować reakcje alergiczne. Mimo, że jest to lek stosunkowo popularny, lekarze przepisują go dość niechętnie. Dlaczego w Polsce jest to lek, do zakupu którego wymagana jest recepta? Komu niewskazana jest hydroksyzyna? Jak długo stosować ją, by nie zaszkodzić organizmowi?

Co to jest hydroksyzyna i jakie jest jej przeznaczenie?

Jak już wspomnieliśmy, hydroksyzyna jest środkiem uspokajającym, pomagającym w zasypianiu i przeciwlękowym. Jej składniki oddziałują na ośrodkowy układ nerwowy, co pozwala na osiągnięcie powyższych skutków. Wykazano, że hydroksyzyna nie hamuje czynności kory mózgowej, co jest ważne w przypadku środków o działaniu uspokajającym. Zmniejsza ona natomiast napięcia występujące w organizmie, niepokój czy spięcie mięśni. Co ciekawe, wykazuje też właściwości antyhistaminowe, przeciwbólowe, a nawet przeciwwymiotne.

Hydroksyzyna – jak działa? Jakie są właściwości hydroksyzyny?

Jeśli szukasz środków uspokajających, zapewne jednym z pierwszych na jakie trafisz jest właśnie hydroksyzyna. Jak działa ten farmaceutyk? Hydroksyzyna wchłania się stosunkowo szybko w przewodzie pokarmowym. W związku z tym, jej działanie można odczuć nawet już po około 15-30 minutach. Stosuje się ją w objawowym leczeniu lęków, zaburzeń lękowych, niepokojów, stanów pobudzenia psychoruchowego oraz świądu. Korzysta się z niej także jako premedykacji przed zabiegami chirurgicznymi oraz w leczeniu wspomagającym w okresie pooperacyjnym.

W jakim celu stosuje się hydroksyzynę?

Hydroksyzyna może zostać przepisana przez lekarza jako środek objawowego leczenia stanów lękowych. Często korzystają z niej także dermatolodzy, którzy zalecają jej korzystani w przypadku świądu skóry z pokrzywką czy przy konieczności złagodzenia wyprysków atopowych czy kontaktowych. To, czy hydroksyzyna jest odpowiednia w przypadku danego pacjenta, zależy od konkretnej jednostki chorobowej, chorób współistniejących, wieku oraz indywidualnych dolegliwości i nasilenia symptomów.

ZOBACZ TEŻ: Waleriana – co to jest, jak działa i na co pomaga?

Na jakie schorzenia najczęściej stosuje się hydroksyzynę?

Jak już pewnie zauważyłeś, hydroksyzynę stosuje się głównie w leczeniu objawowym. Sprawia to, że można ja stosować przy wielu chorobach. Najczęściej lekarz przepisuje ten farmaceutyk w przypadku występowania trwałej choroby lokomocyjnej, stanów napięcia nerwowego, pobudzenia psychoruchowego i lęków. Są to symptomu często występując przy zaburzeniach ośrodkowego układu nerwowego, zaburzeniach psychicznych czy w zespole stresu pourazowego. Leczenie hydroksyzyną często jest elementem współistniejącym przy terapii psychologicznej bądź psychiatrycznej.

Jakie są formy leczenia hydroksyzyną?

Dawkowanie i forma przyjmowania leku jest dobierana przez lekarza indywidualnie dla każdego pacjenta. Najczęściej przyjmuje się jednak, że osobom dorosłym przepisuje się hydroksyzynę w tabletkach, a dzieciom – w postaci syropu. W przypadku pacjentów pooperacyjnych można spotkać się z roztworem podawanym pozajelitowo. Nie jest to jednak częsta forma stosowania i rzadko można ją spotkać w innych sytuacjach. Jak wygląda przyjmowanie hydroksyzyny w tych formach?

Hydroksyzyna – tabletki

Hydroksyzynę zaleca się przyjmować po posiłkach, popijając szklanką wody. W przypadku pominięcia dawki, należy przyjąć ją przy najbliższej okazji, nie można jednak stosować dawki podwójnej. Ważne jest stosowanie tabletek o konkretnych, stałych godzinach, by zminimalizować ryzyko przyjęcia zbyt dużej dawki leku.

Hydroksyzyna – syrop

Występowanie skutków hydroksyzyny w postaci syropu obserwuje się szybciej, dlatego warto, by zawsze podawała ją osoba dorosła. Pod żadnym pozorem nie należy zwiększać zalecanej dawki leku i podobnie jak w przypadku tabletek, należy przyjąć pominiętą dawkę zachowując odstęp czasowy od kolejnego podania leku.

Hydroksyzyna – jak długo działa w organizmie?

Warto wiedzieć, po jakim czasie można obserwować działanie uspokajające tego leku. W przypadku tabletek jest to średnio 30-45 minut, w przypadku syropu nawet 5-10 minut. Działanie antyhistaminowe objawia się natomiast dopiero po około godzinie od podania. Nie tylko w przypadku takiego leku jak hydroksyzyna czas działania może się różnić w zależności od pacjenta. Każdy organizm jest inny i inaczej reaguje na podawanie określonych preparatów. Kolejna rzecz, jaką warto wiedzieć w przypadku przyjmowania takich leków jak hydroksyzyna – jak długo działa? Jest to kwestia indywidualna, zależna od wieku, wagi czy stanu zdrowia pacjenta. Mówi się jednak, że u osób dorosłych efekty utrzymują się przez okres od 7 do 20 godzin.

Jak dawkuje się hydroksyzynę?

Dawka hydroksyzyny powinna być uzależniona od wielu indywidualnych czynników. Wśród nich są nie tylko wzrost i waga pacjenta, ale też stopień nasilenia symptomów, przebyte i współistniejące choroby czy rodzaje leków przyjmowanych równocześnie. Dlatego tak ważne jest, by o dawce, którą należy przyjmować zadecydował lekarz. Należy podkreślić, że zwiększenie zalecanej dawki wcale nie wzmocni ani nie przyspieszy działania leku, a może wywołać groźne dla zdrowia niepożądane skutki.

Dlaczego hydroksyzyna budzi wątpliwości?

Europejska Agencja Leków zadecydowała o konieczności wprowadzenia dodatkowych ograniczeń w stosowaniu produktów leczniczych zawierających hydroksyzynę. Hydroksyzyna, mimo, że posiada wiele skutków ubocznych i może, przy nieprawidłowym dawkowaniu, prowadzić do uzależnienia, jest powszechnie stosowana w lecznictwie ambulatoryjnym i hospitalizacyjnym. Badania dowodzą, że czasem lepszym rozwiązaniem w przypadku niektórych pacjentów jest terapia psychologiczna niż nadużywanie środków farmakologicznych, takich jak hydroksyzyna. Kiedy nie stosować tego leku?

Hydroksyzyna – kiedy nie stosować? Jakie są przeciwwskazania do stosowania hydroksyzyny?

Przeciwwskazaniami do stosowania hydroksyzyny są schorzenia i zaburzenia, takie jak: jaskra, utrudniony odpływ moczu z pęcherza, osłabiona perystaltyka jelit, otępienie, zaburzenia rytmu serca, obniżony próg drgawkowy, niewydolność nerek i/lub wątroby czy astma. Nie powinno się jej stosować w okresie ciąży i karmienia piersią, a także w podeszłym wieku. Nie zaleca się też równoległego stosowania hydroksyzyny oraz leków działających depresyjnie na ośrodkowy układ nerwowy czy leków o działaniu cholinergicznym.

ZOBACZ TEŻ: Melisa – co to jest, jakie ma właściwości i jak działa?

Czy hydroksyzyna odbiera zdolność do prowadzenia pojazdów i obsługi innych urządzeń mechanicznych?

Producenci zaznaczają, że lek może upośledzać sprawność psychofizyczną. Takie działanie wyklucza prowadzenie pojazdów czy obsługę maszyn mechanicznych. Warto o tym pamiętać ze względu na bezpieczeństwo nie tylko twoje, ale też osób w twoim otoczeniu.

Jakie są skutki uboczne stosowania hydroksyzyny?

Do niepożądanych działań tego farmaceutyku zalicza się nie tylko obniżoną sprawność psychofizyczną. W zasadzie żaden lek nie jest pozbawiony skutków ubocznych, nawet stosowany tak powszechnie jak hydroksyzyna. Na sen może ona działać pozytywnie, jeśli takie jest założenie, ale musisz pamiętać, że hydroksyzyna może powodować senność także u pacjentów, którzy stosują ją jako lek na przykład na świąd. Często występują także suchość błony śluzowej jamy ustnej, bóle głowy, uczucie zmęczenia i znużenia. Rzadziej natomiast obserwuje się nudności, bezsenność, zawroty głowy, drżenie, nieostre widzenie, zaparcia, gorączka czy złe samopoczucie.

Hydroksyzyna – przedawkowanie

Jeśli stosujesz się do zaleceń lekarza i przyjmujesz lek w określonych dawkach o określonych godzinach, ryzyko wystąpienia przedawkowania jest stosunkowo nie wielkie. W przypadku leku takiego jak hydroksyzyna, dawkowanie przekraczające zalecenia może powodować wystąpienie następujących symptomów: wymioty, gorączka, senność, bóle głowy, upośledzenie koordynacji ruchów, ruchy mimowolne, drżenia, dezorientacja, halucynacje. Ciężkie przedawkowanie może powodować zaburzenia świadomości, zaburzenia oddechowe, drgawki, zaburzenia rytmu serca, a nawet śpiączkę.

Hydroksyzyna – co zamiast? Jakie są najczęstsze alternatywy i czy w ogóle istnieją?

Być może zabrzmi to prozaicznie, ale czasem zamiast recepty skuteczniejsza jest rozmowa ze specjalistą. Być może będzie on w stanie znaleźć podłoże problemu, którego wyeliminowanie spowoduje długotrwałe zlikwidowanie niepożądanych symptomów, takich jak lęki czy bezsenność. Należy pamiętać o tym, jak niebezpieczna może być niewłaściwie dawkowana hydroksyzyna. Co zamiast terapii? Jeśli uważasz, że nie zachodzi konieczność wizyty u psychologa czy psychiatry, zawsze możesz wypróbować naturalne metody łagodzenia stanów napięć. Możesz zdecydować się na ziołowe herbatki, cukierki czy suplementy diety z naturalnymi składnikami, które w znacznie mniejszym stopniu będą obciążać układ pokarmowy.

Hydroksyzyna dla dzieci? Czy stosuje się ją w leczeniu dzieci?

Tak, hydroksyzyna jest lekiem, który stosuje się także w przypadku konieczności złagodzenia stanów lękowych czy świądu u dzieci. Jak już wspomnieliśmy wcześniej istotna jest forma, w jakiej będzie podawana hydroksyzyna – syrop w przypadku dzieci jest najwygodniejszym i najpopularniejszym rozwiązaniem. W przypadku dzieci o masie ciała przekraczającej 40 kg lek można stosować podobnie jak u dorosłych. W przypadku niższej masy ciała nie należy przekraczać zalecanej dobowej dawki leku wynoszącej 2 mg na kilogram masy ciała. Jeśli szukasz rozwiązania takiego, jak hydroksyzyna bez recepty dla dzieci, niestety możesz się zawieść – do zakupu tego leku, także w przypadku dzieci, recepta jest niezbędna.

Hydroksyzyna w ciąży – jak wygląda stosowanie hydroksyzyny w takim przypadku?

Pisaliśmy wcześniej, że nie powinno się stosować hydroksyzyny w ciąży. Wiąże się to z dużym ryzykiem, ponieważ hydroksyzyna przenika przez łożysko, a stężenie hydroksyzyny u płodu jest znacznie wyższe niż u matki. Badania nad tą relacją wykazały, że u dzieci kobiet, które stosowały hydroksyzynę w późnym okresie ciąży lub podczas porodu, wykryto hipotonię, zaburzenia ruchowe, niedotlenienie, zatrzymanie moczu czy depresję ośrodkowego układu nerwowego. Jednak wiadomo, że niektórzy wciąż stosują tę metodę leczenia w okresie ciąży – w trosce o zdrowie własne i dziecka, powinno się poszukać innego rozwiązania występujących problemów. Podczas karmienia piersią, należy bezwzględnie powstrzymać się od stosowania hydroksyzyny.

Hydroksyzyna na receptę czy bez recepty?

Jeśli szukasz środka leczniczego dostępnego bez recepty, musisz poszukać czegoś innego niż hydroksyzyna. Skutki uboczne jakie może wywołać stosowanie tego leku są na tyle poważne, że jego przyjmowanie powinno zawsze przebiegać pod kontrolą lekarza. Jeśli odpowiedzią na twoje problemy może być hydroksyzyna, bez recepty znajdziesz w aptece wiele preparatów naturalnego pochodzenia, które być może pomogą załagodzić występujące objawy. Najlepiej poprosić o poradę farmaceutę lub lekarza rodzinnego.

Dlaczego hydroksyzyna jest na receptę?

Niewłaściwe stosowanie hydroksyzyny może prowadzić nie tylko do uzależnienia, ale też poważnego zagrożenia życia i zdrowia. Nie jest to lek, który powinien być stosowany przez każdego – o tym, czy można go wprowadzić jako formę leczenia i w jakiej dawce ewentualnie go stosować, powinien zadecydować lekarz. Jeśli wciąż masz wątpliwości co do tego, dlaczego hydroksyzyna jest na receptę, koniecznie skonsultuj się z lekarzem.

Hydroksyzyna – cena. Czy hydroksyzyna jest droga?

Hydroksyzyna nie jest lekiem drogim, opakowanie 30 tabletek to zwykle koszt około 10 zł. Oczywiście wszystko zależy od zaleconej przez lekarza dawki, a także długości stosowania. Warto wiedzieć, że nie powinno się ciągle stosować takich leków jak hydroksyzyna. Jak długo stosować ten lek, by zauważyć skutki, a jednocześnie nie zaszkodzić organizmowi? Decyzja o tym powinna zostać podjęta przez lekarza, jednak zwykle jest to okres około miesiąca. Jeśli nie zajdą żadne pozytywne zmiany, najprawdopodobniej koniecznością będzie poszukanie innej metody leczenia.

Hydroksyzyna – podsumowanie

Wiesz już komu może zostać przepisany lek o nazwie hydroksyzyna. Działanie tego farmaceutyku to nie tylko objawowe leczenie stanów lękowych, ale też świądu, problemów skórnych czy alergii. Warto też pamiętać, jakie zagrożenia niesie za sobą hydroksyzyna. Tabletki czy syrop można zakupić tylko mając receptę, a samo stosowanie leku powinno przebiegać pod stałą kontrolą lekarza. Hydroksyzyna – kiedy działa? Tylko wówczas, jeśli jest to lek dobrze dopasowany do potrzeb i indywidualnych cech pacjenta i jest przyjmowany w odpowiednich dawkach. Tylko takie postępowanie pozwoli na osiągnięcie optymalnych wyników leczenia.

Kasia Stankiewicz - PoznajZdrowie

Pasjonatka zdrowego trybu życia oraz zdrowego odżywiania. Naturalne metody są często najlepsze, o czym przekonuję się na każdym kroku. Dzielę się wiedzą oraz opisuję alternatywne sposoby dbania o własne zdrowie.