Co to jest witamina B3 i jakie są jej właściwości?

Witamina B3 ma wiele różnych nazw. Możemy się z nią spotkać pod nazwami: witamina PP, niacyna czy kwas nikotynowy. Jest to jedna z witamin niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania mózgu i obwodowego układu nerwowego. Co więcej ma znaczący wpływ na prawidłowe syntetyzowanie hormonów, między innymi płciowych. Na co witamina B3 jeszcze może pomóc i kiedy warto rozpocząć jej suplementację?

Co to jest witamina B3?

Często w reklamach suplementów diety można usłyszeć czy przeczytać, że w ich składzie znajduje się niacyna. Co to właściwie jest? Jedną z postaci, w jakiej możemy spotkać się z witaminą B3, jest amid kwasu nikotynowego. Występuje on w produktach pochodzenia roślinnego. Co to jest witamina B3? Kwas nikotynowy w trakcie przemian biochemicznych ulega przekształceniu do nikotynamidu. Ta substancja jest pewnego rodzaju prekursorem związków NAD oraz NADP, które uczestniczą w metabolizmie energetycznym.

Co daje witamina B3? Jakie właściwości ma witamina PP?

O tym, co daje witamina B3, powinny wiedzieć osoby z problemami hormonalnymi. Odpowiedni poziom stężenia tego składnika we krwi ma wpływ nie tylko na syntezę hormonów płciowych, ale także kortyzolu, tyroksyny czy insuliny. Ta witamina z grupy B, poza wcześniej wymienionymi właściwościami, cechuje się zdolnością do wpływu na zwiększanie liczby neutrofilów. Są to białe krwinki, które potrafią zabijać i eliminować z organizmu szkodliwe bakterie. Ma to więc wpływ na poprawę zdolności odpornościowych komórek organizmu. Ciekawym odkryciem jest też fakt, że witamina B3 może dodawać pewności siebie. Dzieje się to poprzez zwiększenie aktywności mitochondriów w jądrze półleżącym, co skutkuje obniżeniem poziomu odczuwanego lęku.

Dlaczego witamina B3 nazywana jest witaminą PP?

Skrót wit PP pochodzi od tzw. czynnika przeciwpelagrycznego (Pellagra Preventive factor), tak była dawniej nazywana niacyna. W związku z nazwą „witamina PP”, działanie tego składnika nie jest trudne do odgadnięcia – jej prawidłowy poziom chroni przed pelagrą, chorobą związaną nie tylko ze zmianami skórnymi, ale także stanami zapalnymi jamy ustnej, problemów z układem pokarmowym oraz nerwowym.

Na co witamina B3 wykazuje największe działanie? O leczonych schorzeniach

Badania prowadzone w tej dziedzinie wykazują, że niacyna w leczeniu wielu chorób może mieć bardzo istotny wpływ. Potwierdzono między innymi, że może ona działać ochronnie na mózg i układ nerwowy, zabezpieczając przed ryzykiem wystąpienia udaru. Niacyna jest też ważnym elementem mitochondrialnej terapii obniżającej cholesterol. Utrzymywanie jej prawidłowego poziomu w organizmie może pomóc zapobiec chorobie wieńcowej czy niewydolności serca. Na co witamina PPjeszcze może pomóc? Co ciekawe, może pomóc w leczeniu trądziku czy poprawić elastyczność skóry. Można ją stosować miejscowo na drobne zmarszczki, zaczerwienienia i przebarwienia skórne.

Gdzie występuje witamina B3 w naturze?

Witaminę B3 w produktach spożywczych możemy znaleźć pod dwiema postaciami: kwasu nikotynowego oraz jego amidu. Gdzie występuje witamina B3 w tych formach? Największe ilości kwasu nikotynowego można znaleźć w mięsie i podrobach. Najważniejszymi jego źródłami są mięso drobiowe, mięso wieprzowe oraz wątroba. Znaczną ilość można też pozyskać z ryb, takich jak łosoś czy wędzona makrela. Gdzie witamina B3 w formie amidu występuje w największej ilości? Amid kwasu nikotynowego można pozyskać z orzechów arachidowych, produktów zbożowych i ziemniaków. Najpopularniejsza jest witamina B3 w produktach spożywczych, ale także, co ważne, niacyna może sama tworzyć się w organizmie dzięki dostarczeniu z diety produktów bogatych w tryptofan.

Witamina B3 w produktach – jakie produkty zawierają najwięcej witaminy PP?

Jeżeli jesteś zainteresowany wzbogaceniem swojej diety o większe ilości witaminy B3, musisz wiedzieć, które składniki są jej najbogatszym źródłem. Sprawdź, ile niacyny znajdziesz w poszczególnych produktach spożywczych:

• <0,1 mg/100 g : sery topione, sery dojrzewające, kefir, śmietana, jaja
• 0,1 – 0,5 mg/100 g : mleko, jogurty, twaróg, mąka pszenna, płatki kukurydziane, jabłka, pomarańcze, truskawki, biała kapusta, cebula, marchew
• 0,5 – 1 mg/100 g : pieczywo, makaron, kasza manna, ryż biały, płatki owsiane, banany, kiwi, morele, brokuły, brukselka
• 1 – 5 mg/100 g : ziemniaki, kasza gryczana, kasza jęczmienna, ryż brązowy, fasola, pomidory, mintaj, dorsz, śledź, pierś z indyka
• 5 – 10 mg/100 g : polędwica sopocka, kurczak, schab wieprzowy, mięso z udźca indyka, łosoś, makrela wędzona, otręby pszenne
• >10 mg/100 g : mięso i polędwica z piersi kurczaka, wątróbka z kurczaka, wątroba wołowa, wątroba wieprzowa, orzechy arachidowe

Jakie są objawy niedoboru witaminy B3?

Wiesz już, jak istotną rolę w organizmie pełni wit PP. Niedobór tego składnika może być bardzo niebezpieczny nie tylko dla układu nerwowego czy krwionośnego. Najgroźniejszym skutkiem związanym z niedoborem niacyny jest choroba zwana pelagrą. Jej objawy to przede wszystkim podrażnienie skóry, takie jak zaczerwienienie i szorstkość skóry w miejscach narażonych na promieniowanie słoneczne, otarcia czy ucisk. Mogą wystąpić też pęcherze, które po pęknięciuzmieniają się w bolesne wrzody oraz przebarwienia na dłoniach szyi i twarzy. Niektórzy zauważają stany zapalne jamy ustnej i języka. Zaburzenia układu pokarmowego w tej chorobie mogą wywoływać biegunki, a zaburzenia układu nerwowego – zapalenie nerwów czy nawet zaburzenia psychiczne.

Komu wskazane jest stosowanie witaminy B3?

Większość ludzi dostarcza swojemu organizmowi wystarczającą ilość witaminy B3 z pożywieniem. Jednak może wystąpić sytuacja, kiedy lekarz, po wykonaniu szczegółowych badań, stwierdzi niedobór niacyny i zalec je suplementację. Ze względu na możliwe działania niepożądane witamina PP powinna zawsze być suplementowana pod kontrolą lekarza. W związku z tym warto wiedzieć jeszcze jedną rzecz związaną z suplementacją takiego składnika jak witamina B3 – czy można przedawkować niacynę? Odpowiedź brzmi: tak. Niestety organizm sam nie jest w stanie poradzić sobie z nadwyżkątej witaminy. Może to powodować poważne skutki, takie jak zwiększenie insulinooporności u dorosłych z wysokim ryzykiem wystąpienia cukrzycy insulinozależnej. Kolejnymi groźnymi skutkami mogą być martwica wątroby, arytmia serca czy choroby skórne.

Witamina B3 jak stosować? Jakie są formy suplementacji?

W przypadku niektórych witamin suplementacja nie zawsze jest bezpieczna. Właśnie do takich witamin należy witamina B3. Preparaty z jej zawartością zwykle mają niskie stężenie, producenci nie chcą ryzykować wystąpieniem u pacjentów efektu przedawkowania. Niezależnie od tego, suplementację powinno się prowadzić pod czujnym okiem lekarza i samemu reagować na wszelkie niepokojące objawy. Sprawdź, jakie są możliwe formy suplementacji niacyny:

• witamina B3 w tabletkach – najpopularniejsza i zwykle najtańsza forma suplementów diety. Zwykle tabletki z niacyną w składzie zawierają tez inne witaminy i składniki odżywcze. Niacynę możemy też naleźć w specjalnych tabletkach z witaminami z grupy B.
• witamina B3 w kapsułkach – niacyna występuje też w produktach pod postacią kapsułek. Często można znaleźć w nich także sole magnezowe kwasów tłuszczowych. Taka forma może być łatwiej przyswajalna przez układ pokarmowy.

Witamina B3 jak stosować – jakie są dzienne normy?

Skoro wiemy, jak groźna w skutkach może być przedawkowana witamina B3, jak stosować ją by zapewnić organizmowi odpowiedni poziom? Instytut Żywności i Żywienia przedstawił następujące normy zalecanego dziennego spożycia niacyny:

• dzieci od 1. do 3. roku życia–6mg
• dzieci od 4. do 6, roku życia–8mg
• dzieci od 7.do 9. roku życia–12mg
• chłopcy od 10. do 12. roku życia – 12 mg
• chłopcy od 13. do 18. roku życia – 16 mg
• dziewczęta od 10. do 12. roku życia – 12 mg
• dziewczęta od 13. do 18. roku życia – 14 mg
• mężczyźni – 16 mg
• kobiety – 14 mg
• kobiety w ciąży – 18 mg
• kobiety karmiące – 17 mg

Witamina B3 preparaty – jakie są najbardziej znane?

Mimo, że o dostosowaniu odpowiedniego suplementu czy leku dla danego pacjenta powinien zadecydować lekarz, warto zwrócić uwagę na produkty, po które najczęściej sięgają klienci aptek. Sprawdź, jakie preparaty z witaminą B3 są najpopularniejsze na polskim rynku:

• Swanson Niacinamide – witamina B3 w kapsułkach z otoczką żelatynową. Każda kapsułka zawiera 250 mg niacyny w postaci amidu kwasu nikotynowego. Warto zaznaczyć, że jest to 1562,5% zalecanego dziennego spożycia. Producent informuje, że preparat jest niewskazany do stosowania przez kobiety w ciąży i karmiące. Opakowanie zawiera 250 kapsułek. Cena: około 24,99 zł

• Wish Witamina B3 – kolejne kapsułki z niacyną, tym razem w dawce 500 mg w każdej kapsułce. Zdaniem producenta suplement diety ma przyczyniać się do utrzymania prawidłowego metabolizmu energetycznego, pomagać w prawidłowym funkcjonowaniu układu nerwowego oraz funkcji psychologicznych, a także zmniejszać uczucie zmęczenia i znużenia. Opakowanie zawiera 120 kapsułek. Cena: około 22,99 zł
• Now Foods Niacin – w tym przypadku mamy do czynienia z tabletkami. Producent podkreśla zalety witaminy B3 związane z układem nerwowym i metabolizmem energetycznym. Warto zaznaczyć, że tabletki te są wegańskie, a każda z nich zawiera 500 mg niacyny. Znów warto podkreślić przeciwwskazania do stosowania dla kobiet w ciąży i karmiących, ale także pacjentów chorujących na cukrzycę, dnę moczanową czy choroby wątroby i żołądka. Opakowanie zawiera 100 tabletek bogatych w niacynę (witamina B3). Cena: około 28,49 zł

Częstymi pytaniami, jakie otrzymują farmaceuci w aptekach są prośby o przedstawienie stosowania produktu. Witamina B3 – rano czy wieczorem? Witaminy z grupy B warto przyjmować rano na pusty żołądek, pamiętając o popijaniu tabletek czy kapsułek wodą. Według niektórych źródeł może być to naturalny sposób na dodanie sobie energii. Jednak najlepiej pozyskać dokładne informacje o stosowaniu od lekarza, który będzie miał obraz pełnego stanu zdrowia pacjenta.

Witamina pp jak długo przyjmować?

Wspomnieliśmy już, jakie ryzyko wiąże się z dostarczeniem organizmowi zbyt dużej dawki takiego składnika, jak witamina PP. Jak długo przyjmować suplementy z jej zawartością by nie zaszkodzić własnemu zdrowiu? W związku z ryzykiem, z jakim wiąże się suplementacja witaminy B3, decyzja o czasie jej trwania powinna zostać podjęta przez lekarza. Musi on wziąć pod uwagę indywidualne cechy organizmu pacjenta, jest stan zdrowia, wiek, wagę i wzrost, aby nie tylko dobrać odpowiednią dawkę, ale też czas trwania leczenia. Dane te mogą się różnić także od wyników badań, które wykażą jak zaawansowany jest stopień niedoboru. Podkreślmy raz jeszcze, że suplementacji witaminy B3 nie powinno się rozpoczynać na własną rękę.

Witamina B3 czy można przedawkować?

Wiemy już, że witaminę B3 można przedawkować poprzez nieodpowiednie stosowanie suplementów diety czy nieprawidłowo stosowanie się do zaleceń lekarza podczas suplementacji. Jednak czy przedawkowanie niacyny może wystąpić jako skutek nieodpowiedniej, niezbilansowanej diety? Mimo, że jest to zjawisko niezwykle mało prawdopodobne, w przypadku wystąpienia niepokojących objawów, takich jak biegunka, wymioty, mdłości, swędzenie czy mrowienie i zaczerwieniona skóra, których nie można powiązać z inną przyczyną warto zwrócić się do lekarza. Szczególnie uważne na te objawy powinny być osoby chorujące na cukrzycę – nadmiar niacyny może wiązać się z insulinoopornością i zwiększeniem stężenia glukozy we krwi, co może stanowić duże zagrożenie dla zdrowia.

Komu przeciwwskazane jest stosowanie witaminy B3?

Przeciwwskazaniem do suplementacji, czy też leczenia niacyną, jest ostra niewydolność sercowo- naczyniowa. Poza tym warto podkreślić, że wiele produktów z witaminą B3 zawiera informację o nieprzystosowaniu do przyjmowania przez kobiety w ciąży i kobiety karmiące. Warto wiedzieć, że podczas suplementacji konieczne jest monitorowanie poziomu glukozy (szczególnie u diabetyków), kwasu moczowego oraz enzymów wątrobowych co 3-6 miesięcy. Trzeba mieć na uwadze, że badania wykazały u niektórych pacjentów wystąpienie podczas suplementacji tachykardii, arytmii, znacznego obniżenia ciśnienia tętniczego, obrzęków i bezsenności.

Dlaczego witamina B3 jest na receptę?

Niejednokrotnie podkreślaliśmy już, jakie poważne skutki uboczne może mieć niacyna. Działanie witaminy B3 podczas suplementacji także wiąże się z ryzykiem. Nie trudno więc zgadnąć, że nikogo nie zdziwi dlaczego witamina B3 jest na receptę. Takie działanie może uchronić nieroztropnych pacjentów przed stworzeniem poważnego zagrożenia dla zdrowia przez niewłaściwe przyjmowanie leków czy suplementów diety. Oczywiście w aptece dostępne są suplementy diety z niacyną w mniejszych dawkach, które nie stanowią już tak poważnego zagrożenia. Jednak nie będą one najskuteczniejszym rozwiązaniem podczas konieczności uzupełnienia powstałych niedoborów.

Witamina B3 – podsumowanie

Witamina B3, mimo, że bardzo wartościowa, a nawet niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu, w przypadku nieprawidłowego stosowania może być źródłem groźnych problemów ze zdrowiem. Warto więc dowiedzieć się, przed rozpoczęciem suplementacji takiego składnika jak witamina B3, jak stosować preparaty z jego zawartością, by były one nie tylko skuteczne, ale i bezpieczne. O konieczności rozpoczęcia suplementacji powinien też zawsze decydować lekarz. Podsumujmy, jakie właściwości i skutki dla zdrowia może mieć witamina B3. Witamina ta może zapewnić prawidłowe funkcjonowanie mózgu i układu nerwowego, układu naczyniowo- krwionośnego oraz syntetyzowanie hormonów płciowych, insuliny, tyroksyny czy kortyzolu. Z drugiej jednak strony nieprawidłowości w stężeniu niacyny we krwi mogą prowadzić do pelagry w przypadku niedoboru, oraz insulinooporność, problemy z wątrobą czy sercem oraz różnego rodzaju podrażnienia skóry. W związku z tym przy podejrzeniu niedoboru witaminy B3 nie należy samodzielnie rozpoczynać suplementacji. Lepie zwrócić się do lekarza, który dokładnie zbada przyczynę występujących symptomów i dobierze odpowiedną dla danego pacjenta formę leczenia.